ABD’den İsrail’e: Suudilerle anlaşma Filistinlilere ‘taviz’ içermeli

Konu hakkında bilgi sahibi kaynakların Axios’a verdiği bilgiye göre, ABD yönetimi geçen hafta İsrail hükümetine, Suudi Arabistan ile İsrail arasında normalleşmeyi de içeren olası bir ‘mega anlaşmanın’ parçası olarak Filistinlilere ‘önemli tavizler’ vermesi gerektiğini söyledi.

Washington, başkanlık kampanyasının Joe Biden’ın gündemini meşgul etmesinin beklendiği önümüzdeki yılın ilk çeyreğinin sonlarından önce bir anlaşmaya varmak için bastırıyor. Fakat Axios’a göre, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Filistinlilere yönelik önemli bir adım atma konusunda ‘ciddi çekinceleri var.’ Filistinlilere taviz vermesi durumunda, koalisyonunun parçası ‘aşırı sağ’ partileri kızdıracak ve hükümetini düşürme riskini doğuracak.

İddiaya göre İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer geçen hafta Washington’u ziyaret ederek Beyaz Saray ve Dışişleri Bakanlığında Suudi Arabistan’ın ‘mega anlaşması’ ile ilgili görüşmelerde bulundu. Axios’a konuşan dört mevcut ve eski ABD’li yetkili, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ve Dışişleri Bakanı Tony Blinken’ın Dermer’e, Suudi Arabistan ile yapılacak herhangi bir anlaşmada İsrail’in Filistinlilere ‘taviz vermesi’ gerektiğini dile getirdiğini söyledi.

İki ABD’li yetkiliye göre Blinken Dermer’e, İsrail hükümetinin bu tür tavizler vermek zorunda kalmayacağını düşünüyorsa ‘durumu yanlış okuduğunu’ söyledi. Yetkililer, Blinken’in ayrıca, Suudi Arabistan’ın Arap ve Müslüman dünyasına normalleşme anlaşması karşılığında İsrail’den Filistinlilerle ilgili önemli tavizler aldığını göstermesi gerektiğini söylediğini aktardı.

Ayrıca Sullivan Dermer’e, Biden’ın Suudi Arabistan ile yapılacak bir mega anlaşma için Kongre’deki Demokratlardan geniş destek almak istediğini de söyledi. Sullivan bunun için İsrail’in Filistinlilere yönelik ciddi adımlar atması gerektiğini savundu.

Öte yandan kaynaklara göre Dermer, Blinken ve Sullivan ile yaptığı görüşmelerde İsrail’in Filistinlilere vereceği olası tavizler konusunda ‘pek açık sözlü’ değildi. Konuyla ilgili bilgi sahibi kaynak, Dermer’in Sullivan’a İsrail’in tavizinin Suudi Arabistan’da sivil bir nükleer programı kabul etmeye hazır olması olduğunu söylediğini aktardı.

Kaynaklar, Netanyahu’nun Eylül ayının üçüncü haftasında Biden ile görüşmek üzere Beyaz Saray’a davet edilebileceğini söyledi. Konu hakkında bilgi sahibi bir kaynak, böyle bir görüşmenin muhtemelen İsrail’in Suudi Arabistan ile gelecekte yapacağı herhangi bir normalleşme anlaşmasında Filistinlilere taviz vermesi gerektiğini vurgulamaya odaklanacağını söyledi.