Suudi Arabistan önümüzdeki ayın başlarında Batılı ülkeler, Ukrayna ve aralarında Hindistan ve Brezilya’nın da bulunduğu gelişmekte olan kilit ülkeler arasında barış görüşmelerine ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor.
Wall Street Journal’a (WSJ) konuşan diplomatlara göre, toplantı 30 kadar ülkeden üst düzey yetkiliyi 5 ve 6 Ağustos tarihlerinde Cidde’de bir araya getirecek. Toplantı, Kremlin ile Ukrayna’nın Batılı destekçileri arasında, çoğu Ukrayna savaşında tarafsız kalan gelişmekte olan büyük ülkelerin desteğini kazanmak için giderek artan bir mücadelenin ortasında gerçekleşiyor.
Ukraynalı ve Batılı yetkililer, bu çabaların bu yıl içinde dünya liderlerinin savaşın çözümüne yönelik ortak ilkelere imza atacakları bir barış zirvesi ile sonuçlanmasını umuyor. Bu ilkelerin Rusya ve Ukrayna arasında gelecekte yapılacak barış görüşmelerini Kiev’in lehine olacak şekilde şekillendirebileceğini umuyorlar. Fakat bu yıl yapılacak zirvede Rusya yer almayacak.
Toplantıya, Brezilya, Hindistan, Türkiye ve Güney Afrika’nın katılımıyla Haziran sonunda Kopenhag’da üst düzey yetkililerin bir araya gelmesinin ardından karar verildi. ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan toplantıya telefonla bağlanmış, Ukrayna ve bazı önemli Avrupa ülkeleri de toplantıya katılmıştı.
Cidde toplantısı için Suudi Arabistan ve Ukrayna, aralarında Endonezya, Mısır, Meksika, Şili ve Zambiya’nın da bulunduğu 30 ülkeyi davet etti. Kopenhag görüşmelerine katılan ülkelerin tekrar katılması beklense de kaç ülkenin katılacağı henüz belli değil. İngiltere, Güney Afrika, Polonya ve AB katılımını teyit edenler arasında. Planlama konusunda bilgi sahibi bir kişiye göre ABD’den şimdilik Sullivan’ın katılması bekleniyor.
Batılı diplomatlar, ikinci tur görüşmelere ev sahipliği yapması için Suudi Arabistan’ın seçilmesinin kısmen Moskova ile yakın ilişkilerini sürdüren Çin’in de katılmaya ikna edilmesi umuduyla yapıldığını söyledi.
Avrupalı yetkililer, Ukrayna ile gelişmekte olan ülkeler arasında savaşın nasıl sona erdirileceği konusundaki görüş ayrılıklarını sonbahara kadar bir barış zirvesi düzenlemeye yetecek kadar hızlı bir şekilde gidermeyi umuyorlardı. Kopenhag’daki toplantıya katılan kişilere göre, Ukrayna ile toplantıya katılan gelişmekte olan ülkelerin çoğu arasında büyük bir görüş ayrılığı vardı. Ukraynalı yetkililer, katılımcıları Zelenski’nin ‘işgal altındaki tüm toprakların geri verilmesini’ ve barış görüşmeleri başlamadan önce Rus askerlerinin Ukrayna’yı terk etmesini talep eden 10 maddelik barış planını desteklemeye zorladı. Gelişmekte olan ülkeler grubu ortak ilkeleri tartışmaya açık olduklarını fakat Ukrayna’nın planını imzalamayacaklarını açıkça belirttiler.
Üst düzey bir Avrupalı diplomat Ukrayna’nın gelişmekte olan ülkelerin kabul etmeyeceği konularda (örneğin Moskova’ya yönelik yaptırımların genişletilmesi) uluslararası destek için bastırmaya devam ettiğini söyledi. Hindistan, Türkiye, Brezilya ve Çin, barının Moskova’ya uyguladığı yaptırımlardan kaçınıyor.
